İşçinin sağlık durumuna uygun iş verilmemesi veya işin, çalışanın sağlığı için tehlike oluşturması halinde çalışanın hakları nelerdir?

İlk olarak işçiyi sağlık ve güvenlik yönünden uygun işte çalıştırmayan, çalışanın sağlık durumunu dikkate almayan, sağlık raporuna aykırı bir işte çalıştıran işveren, işçinin bu nedenle uğradığı zararda kusurlu kabul edilir. Bu durumda işçi bedensel bir zarara uğramışsa; (Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılan yardımlar dışında) tedavi giderleri, kazanç kaybı, iş gücü kaybı ve ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıpları maddi tazminat davasıyla, kusuru oranınca, işverenden talep edebilir. İşçinin ölümü halinde ise; cenaze giderleri, ölüm nedeniyle yapılan diğer masraflar ve ölenin desteğinden yoksun kalanların uğradığı zararlar hak sahipleri tarafından kusurlu olan işverenden istenebilir. Ayrıca işçinin ve hak sahiplerinin işverene karşı manevi tazminat davası açma hakları da bulunmaktadır. 

İkinci olarak, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun olmayan koşullarda çalıştırılan, sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğu dikkate alınmadan görev verilen işçi, İş Kanunu'nda yer alan "çalışma koşullarının uygulanmaması" sebebine dayanarak iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. Bunun yanında İş Kanunu'na göre, “İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa” da işçi iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme hakkına sahiptir. Bir başka ifadeyle hemofilili bir işçinin yaptığı iş, sağlığı ve yaşayışı için tehlikeli hale gelirse, işçi iş sözleşmesini herhangi bir ihbar süresi beklemeden derhal feshedebilir. İşçinin bu durumu sağlık raporuyla ispatlaması gerekir. Bu sebeplerle sözleşmesini haklı nedenle fesheden işçi, işyerinde en az bir yıllık kıdemi doldurmuşsa, her geçen tam yıl için 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatına hak kazanır. Bu tazminat, işçinin son ve brüt ücretine göre hesaplanır. Sözleşmesini haklı nedenle fesheden işçi, "Hemofilililerin işsizlik sigortasından yararlanması mümkün olabilir mi?" sorusunda açıklandığı üzere, işsizlik sigortasından da yararlanabilir. 

Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Köme Akpulat

TR24CH00028