Malulen emeklilik hakkından yararlanmanın şartları nelerdir?

Malullük, çalışma gücünün sürekli biçimde tamamen veya kısmen kaybıdır. Maluliyet sigortası, çalışma gücü ya da meslekte kazanma gücünü kaybeden sigortalıların uğradığı gelir kaybını gidermeyi amaçlayan bir sosyal sigorta koludur. Bu sigortadan yapılan yardım, malullük aylığı bağlanmasıdır. Bu sigortadan yararlanmak için ilk şart işçinin çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ının kaybedildiğinin Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu’nca tespit edilmesidir.

İkinci olarak, malullüğün ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarihten sonra ortaya çıkmış olması da gerekmektedir. Bu kapsamda örneğin, hemofilili bir sigortalının ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul sayılmasını gerektirecek bir durumu varsa (yani %60 ve üzerinde bir kayıp oranı varsa) bu sigortalı malullük aylığından yararlanamaz. (Bu kişiler, kolaylaştırılmış emeklilik seçeneklerinden biri olan engelli emekliliğinden yararlanabileceği gibi, şartları varsa engelli maaşına da hak kazanabilirler.) Ancak ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarihten önce sigortalıda %60’tan daha az bir maluliyet oranı mevcutsa ve bu oran ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarihten sonra %60’ın üzerine çıkarsa, böyle bir durumda sigortalıya malûllük aylığı bağlanması için hiçbir engel yoktur.

Üçüncü olarak, sigortalının malullük aylığına hak kazanabilmesi için en az 10 yıldan beri sigortalı olmak ve toplam olarak 1800 gün malullük, yaşlılık, ölüm sigortası primi bildirmiş olmak gerekir. Başkasının sürekli bakımına muhtaç olanlar bakımından ise 10 yıllık sigortalılık süresi aranmaz, sadece 1800 gün malullük, yaşlılık, ölüm sigortası primi bildirilmiş olması yeterlidir. En az %60 kayıp oranına sahip olan ve prim ödeme gün sayısı ile sigortalılık süresini dolduran sigortalı, çalıştığı işten ayrılıp Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurarak malullük aylığından yararlanabilir. 

Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Köme Akpulat 

TR24CH00028